Kompozytor, dyrygent, pedagog urodzony w 1986 roku. Z wyróżnieniem ukończył studia dyrygenckie pod kierunkiem prof. Antoniego Wita (2011) oraz kompozytorskie w klasie prof. Stanisława Moryto (2010) na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie. W 2016 roku uzyskał stopień doktora sztuk muzycznych w zakresie dyrygentury, a w 2020 – doktora habilitowanego. Obecnie pracuje na stanowisku profesora uczelni. W latach 2019-2024 był dziekanem wydziału Dyrygentury Symfoniczno-Operowej. Od 2024 jest kierownikiem katedry Dyrygentury Symfoniczno-Operowej oraz prorektorem ds. artystycznych Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie.

Od 2023 roku pełni funkcję zastępcy dyrektora ds. artystycznych Teatru Wielkiego w Łodzi.

Karierę dyrygencką rozpoczął w 2011 roku, debiutując podczas koncertu dyplomowego z Orkiestrą Filharmonii Narodowej. Kontynuując współpracę z tą instytucją w latach 2012–2013 pełnił funkcję asystenta dyrygenta współpracując z Antonim Witem i Jackiem Kaspszykiem oraz wieloma wybitnymi dyrygentami gościnnymi, prowadząc również wiele koncertów w tym finał festiwalu Warszawskiej Jesieni w 2013 roku.

Premierą opery Cosi fan tutte Mozarta w 2011 rozpoczął swoją działalność operową. Od tego czasu w ramach współpracy z UMFC przygotował i poprowadził nowe inscenizacje Don Giovanniego Mozarta (Warszawska Opera Kameralna), Eugeniusza Oniegina Czajkowskiego oraz Suor Angelica i Gianni Schicchi Pucciniego (Teatr Wielki Opera Narodowa). Dyrygował również przedstawienia: Cyrulika sewilskiego Rossiniego (Opera Bałtycka w Gdańsku) a także w Teatrze Wielkim w Łodzi m.in. Turandot Pucciniego, Carmen Bizeta, Barona Cygańskiego Straussa Straszny dwór Moniuszki, Holendra Tułacza Wagnera oraz wiele innych.

Podczas swojej dyrekcji, jako kierownik muzyczny, przygotował premiery oper: Fausta Gounoda, Raju utraconego Pendereckiego – nagrodzony Teatralnymi Nagrodami Muzycznymi im. Jana Kiepury za m.in. najlepszy spektakl i nominacja do International Classical Music Awards za nagranie DVD, Traviaty Verdiego,„Romeo i Julia Berlioza, Jasia i Małgosi Humperdincka oraz Cyganeria Giacomo Pucciniego. W instytucji zainicjował m.in. Festiwal Pucciniowski a także cykl Koncertów z Gwiazdą, podczas których wystąpił z artystami takimi jak Pretty Yende, Francesco Demuro czy Aleksandra Kurzak.

Współpracował z wieloma czołowymi polskimi orkiestrami, m.in. Filharmonią Narodową, Narodową Orkiestrą Polskiego Radia w Katowicach, Filharmonią Krakowską, Łódzką, Śląską, Bałtycką, Lubelską, Gorzowską, Zielonogórską, Podkarpacką, Opolską i Polską Filharmonią Kameralną Sopot. Regularnie występuje jako dyrygent w kraju i za granicą, prowadząc koncerty symfoniczne i oratoryjne.

Za swoją działalność naukowo-artystyczną otrzymał liczne stypendia, w tym Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2007, 2012), Prezydenta Miasta Gdańska (2005, 2009), Keimyung University Foundation (Korea Południowa, 2009), program „Młoda Polska” oraz prestiżowe stypendium dla wybitnego młodego naukowca przyznane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

W latach 2017-24 był kierownikiem artystycznym Chopin University Chamber Orchestra, z którą koncertował na całym świecie, w tym podczas tournée po Chinach w 2019 roku. Pod jego kierownictwem zespół nagrał kilka płyt, z których kilka została nominowana do nagrody „FRYDERYK”. W swoim dorobku artystycznym posiada łącznie kilkanaście płyt CD i DVD nagranymi ze znaczącymi polskimi zespołami artystycznymi.

Jego działalność została uhonorowana wieloma nagrodami, m.in. I nagrodą Konkursu Kompozytorskiego im. Jana Pawła II w Warszawie (2007), III nagrodą Międzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego „Musica Sacra” w Częstochowie (2008) oraz wyróżnieniem na Ogólnopolskim Konkursie Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda w Warszawie (2010). Był także półfinalistą Conducting Competition Donatella Flick w Londynie (2014).

Szczególnym osiągnięciem Rafała Janiaka jest opera Człowiek z Manufaktury, która przyniosła mu zwycięstwo w konkursie Teatru Wielkiego w Łodzi. Jury pod przewodnictwem prof. Krzysztofa Pendereckiego jednogłośnie przyznało mu Grand Prix, a utwór zdobył także nagrodę publiczności. Prapremiera opery miała miejsce w 2019 roku w Teatrze Wielkim w Łodzi, a jej plenerowe wykonanie na Rynku Włókniarek Łódzkich stało się jednym z najbardziej spektakularnych wydarzeń w historii miasta.

Rafał Janiak konsekwentnie łączy działalność artystyczną, kompozytorską i dydaktyczną, przyczyniając się do promocji polskiej kultury muzycznej zarówno w kraju, jak i za granicą.