Menu Zamknij

Władysław Żeleński (1837 - 1921)

ze zbiorów Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej

Kompozytor, pianista, pedagog i dyrygent. Urodził się 6 lipca 1837 w Grodkowicach koło Krakowa, zmarł 23 stycznia 1921 w Krakowie. Naukę gry na fortepianie rozpoczął w Krakowie pod kierunkiem Kazimierza Wojciechowskiego i kontynuował u Jana Germasza. W zakresie kompozycji kształcił się u Franciszka Mireckiego.
W 1857 rozpoczął studia na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 1859 przez krótki czas studiował grę na fortepianie u Alexandra Dreyschocka, później grę na organach oraz kompozycję pod kierunkiem Josefa Krejčiego
w Pradze. Tam też w 1862 na Uniwersytecie Karola uzyskał dyplom doktora filozofii. W Paryżu studiował kompozycję u Napoléona Henri Rebera w Narodowym Konserwatorium Muzycznym w 1866 roku, a od 1868 do 1870 uczył się kompozycji prywatnie pod kierunkiem Bertolda Damckego.

Po powrocie do kraju początkowo działał w Krakowie, gdzie w styczniu 1871 odbył się jego pierwszy koncert kompozytorski, następnie przeniósł się do Warszawy
i w latach 1872-78 był profesorem harmonii i kontrapunktu w Instytucie Muzycznym. W 1878 został powołany na stanowisko dyrektora artystycznego Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. Tutaj zorganizował i przy współudziale Władysława Wiślickiego przez dwa lata prowadził amatorski chór mieszany, który
z towarzyszeniem Orkiestry Teatru Wielkiego dał pod jego batutą kilka koncertów.
W 1881 przeniósł się do Krakowa, gdzie występował jako dyrygent koncertów symfonicznych – początkowo w latach 1882-85 Orkiestry Miejskiej, a w latach następnych orkiestry amatorskiej Towarzystwa Muzycznego. Z jego inicjatywy
w 1887 powstało Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie, w którym aż do śmierci pełnił funkcję dyrektora. Prowadził tu klasę organów i teorię muzyki.

Jego uczniami byli m.in. Zygmunt Stojowski, Roman Statkowski, Henryk Opieński, Felicjan Szopski i Bolesław Wallek-Walewski. Był autorem podręczników Nauka harmonii i pierwszych zasad kompozycji [wraz z Gustawem Roguskim] (1877) oraz Nauka elementarna zasad muzyki (1897).

Władysław Żeleński jest ojcem pisarza i tłumacza literatury francuskiej Tadeusza Boya-Żeleńskiego.